Elektrik Panosu, elektriğin tesisatya da bina ortamında bulunan sistemlere dağıtım ve iletim işlemlerinde kullanılan şalt malzemeleri ve kabloların bir arada kullanım oluşturduğu kabindir.Elektrik Pano Montajı içinde yer alan Reaktif Elektrik sayacı, aktif elektrik sayacı, elektrik haraları, güç kontaktörleri, kondansatörler, kondansatör kontaktörler, ölçü aletleri regler, voltmetre, ampermetre, güç rölesi, kontrol rölesi, Elektrik Sigortası, elektrikle çalışan araçların kontrol ve komuta düğmeleri, sinyal lambası, ekran vb. parçalarının hepsinin aynı ortamda toplandığı ve Elektrik panosu bağlantısı yapılan bölümdür.

KABLOLAR

• HAVAİ ENERJİ HATLARI

  Yüksek gerilim hava hatlarında kullanılan iletkenlerin hem enerji taşıması hem de mekanik yönden uygun olarak seçilmesi gerekir. İletkenlerin gerekli esnekliği sağlamak, askı ve gergi noktalarında oluşan titreşimler sebebiyle kopmasını önlemek amacıyla spiral şekilde örgülü olarak yapılır.Spiral şeklinde örgülü yapılmış iletkenlerde her bir damarın yüzeyinde meydana gelen kirve oksit tabakaları sebebiyle akım, damardan damara değil de spiral örgünün içinde akar. Bu bakımdan örgülü iletkenlerin direnç ve endüktansları, dolayısıyla endük-tif reaktansları aynı kesit ve cinsteki örgülü olmayan iletkenlere göre daha büyüktür. Endüktans artışını azaltmak için, katlardaki damarlar birbirlerini izleyen katlarda ters yönde konsantrik olarak yapılır.
  

Alçak gerilim ve yüksek gerilim kablo uçlarının nemden, tozdan etkilenmemesi ve elektrik alanının kontrol altına alınması ile kısa devre zorlanmalarına karşı direnç göstermesini sağlayan gereçlere kablo başlıkları denir. Yüksek gerilim kabloları, elektriksel stresin (zorlanmanın) herhangi bir boşalım veya izolasyon bozulmasına meydan vermeyeceği şekilde tasarlanır. Kablonun kendi yapısı herhangi bir şekilde (ek veya başlık sistemlerinde olduğu gibi) bozulduğunda, kablo boyunca oluşan stres yapısı bozulmuş olur. 6,6 kV ve üzeri ekranlı kablolarda, izolasyon tabakasının çıkarıldığı noktada çok yüksek bir stres oluşur.Bu stres,kablo yüzeyindeki havayı bile iyonize etmeye yeterlidir. Bu iyonizasyonla oluşan ısı ve diğer etmenler bir zaman sonra izolasyon yüzeyini bozacaktır. Bu deşarj ve izolasyon bozulmasını önlemek için ekran uçlarındaki stres seviyesini azaltacak bir stres kontrol sistemine ihtiyaç vardır.Başlık sistemlerinde bu stres kontrol işlevini yine ek ve başlık gövdesinin içinde bulunan ayrı bir stres kontrol tabakası yapmaktadır. Bu tabaka hacim genişlemelerine ve daralmalarına dayanıklı ve stres bölgesini düzleştirici bir yapıdadır. Bu parça da ısı büzüşmeli olduğundan değişik kablo üreticilerinin ufak üretim farklarından (çap ve şekil farkı) etkilenmez.

Birçok elektrikli uygulamalara doğrudan bağlantı yapılmasını sağlamak, bakım, tamirat, montaj ve demontaj işlemlerinde kolaylık sağlamak amacıyla tasarlanmış kablo aksesuarlarıdır. Kablo pabuçları, kalıcı bağlantı olması gereken ve direkt bağlantının uygulanmasının sakıncalı olduğu yerlerde kullanılırlar.

Şalt malzemeleri genelde ; Ayırıcılar, baralar .kesiciler, trafo ve yardımcı teçhizatın bir araya getirilerek, enerjinin toplanmasına veya dağıtılmasına yarayan bir tesistir. Bir başka tanımla şalt malzeme : transformatörler kullanılarak gerilimin yüksek düzeyden alçak veya ters düzeye çevrildiği elektrik, iletim, üretim ve dağıtım sisteminin bir alt istasyonudur. Elektrik şalt malzemeleri genellikle koruma ve kontrol araçları ve anahtarları ile bir veya daha fazla transformatörden oluşur. Büyük şalt malzemesindeki kesiciler herhangi kısa devre esnasında akımı veya şebekede meydana gelebilecek aşırı akımları kesmek için kullanılır.

Yüksek gerilimde kullanılan primer teçhizatın ana kalemlerinden olan ayırıcılar sistemin gerilimden izole edilmesi için kullanılır. Ayırıcıların akım kesme özellikleri yoktur. Akım altında açılmazlar ve kapatılamazlar. Ayırıcılar kesicilerin akım yolu üzerinde bulunur. Kesiciden önce ve sonra yer alırlar. Kesicinin bakım ve onarımı gerektiği zaman kesici açıldıktan sonra ayırıcılar açılır. Sistem tekrar enerjilenmek istendiği zaman önce ayırıcılar kapatılır. Sonra kesici kapatılarak sisteme enerji verilir.Ayırıcı kesinlikle yük altında açılmamalıdır. Herhangi bir nedenle yük altında ayırıcı açılırsa, meydana gelecek ark ayırıcıyı tahrip ettiği için çevresine ve ayırıcıyı açana zarar verir. Manevralarda bu hususa dikkat etmelidir. Bugün sistemimizde çeşitli tip ayırıcılar orta ve yüksek gerilimde kullanılmaktadır

Enerji nakil hatlarından kullanılan zincir tipi izolatörlerin konsola bağlantısını sağlayan gereçlerdir. Bu gereçler, hat hırdavat malzemeleri olarak adlandırılmıştır. Kullanıldıkları yerlere göre aşağıdaki gibi sınıflandırılır.

   

Tek askı takımı

Çift askı takımı

Tek gergi takımı

Çift gergi takımı

Enerji nakil hava hatlarında kullanılan, iletkenlerin direklere tespitine yarayan, iletkenleri hem taşımaya hem de toprak ile diğer iletkenlere karşı izole etmeye yarayan şebeke malzemelerine izolatör denir.

Enerji iletim ve dağıtım şebekelerinde kullanılan izolatörlerin iki ana görevi vardır.

*    Elektriksel bakımdan iletkenleri topraktan ayırmak

*    İletken ağırlığını ve iletkenlere gelen ek yükleri karşılamak Yüksek gerilim tesisini aşırı gerilimlere karşı koruyan aletlere koruma aletleri denir. Bu koruma aletlerinden bir tanesi de parafudr dur. Yüksek gerilim sisteminde ve sisteme bağlı cihazlarda meydana gelebilecek hasar ve arızalara karşı ve doğal nedenlerden dolayı meydana gelen dış yüksek gerilimden korumak için parafudrlar kullanılır.

Parafudrlar, büyük akım darbelerini toprağa ileterek, işletmeyi kesintiye uğratmadan aşırı gerilimleri şebeke izolasyonu içinde zararsız bir hale getirir. Yüksek gerilim aletlerindeki yıldırım düşmelerini, hat arızalan ve kesici açması gibi manevralar sonucu meydana gelen aşırı ve zararlı çok yüksek gerilim şoklarını, enerjiyi nakil hattında oluşan aşırı gerilimi toprağa deşarj eden, yürüyen dalgaların hasar etkisini önleyen koruma cihazlarına parafudr denir.

Jeneratör genelde mazotla çalışan ve hareket enerjisini elektrik enerjisine çeviren bir dönüştürücüdür. Elektrik olmayan yerlerde ya da elektrik kesintisinin olduğu yerlerde devreye girerek sistemi beslerler.

Elektrik yükünün (elektrik ile çalışan tüm cihazlar) bağlı bulunduğu şebekede meydana gelen veya gelebilecek olası gerilim dalgalanmaları (çöküntüler, yükselmeler, ani değişikler), harmonikler, kısa veya uzun süreli kesintiler v.b. durumlarda yükü bu değişimlerden koruyan ve yükün sağlıklı ve kesintisiz çalışmasını sağlayan elektronik cihazlardır.

Hava hattı şeklindeki iletim ve dağıtım hatlarında kullanılan enerji nakil direkleri TEDAŞ ve TEİAŞ şartnamelerine ve TIA/EIA-222F standartlarına uygun olarak üretilmektedir.

Talep doğrultusunda alçak, orta ve yüksek ve çok yüksek gerilimli olmak üzere üretilen iletim hattı direkleri ve dağıtım şebekeleri iletim hatları ulusal ve uluslarası standartlara uygun şekilde projelendirilip imalatı ger-çekleştirilmektedir. Enerji nakil hattı direkleri projesine uygun olarak; dağıtım şebekeleri, trafo merkezleri, şalt sahaları, çelik kontrüksiyonlar ve Telekom kuleleri için üretilmektedir.

-    1-35 kV gerilim seviyesi aralığındaki direkler orta gerilimli direk

-    35-154 kV gerilim seviyesi aralığındaki yüksek gerilimli direk

-    154 kV üzeri çok yüksek gerilimli d

Işık, gözümüzü etkilemekle görme duyumunu doğuran bir enerji şeklidir. Bu enerji, her biri bağımsız iki anlayışın geliştirdiği teorilerle tanımlanmaktadır. Işık kaynakları, çeşitli yayınlarda farklı sistemlerde sınıflandırılmaktadır. Işık üretimleri açısından ışık kaynakları şunlardır. Birincil ışık kaynakları; kendi kendilerine ışık yayabilen nesnelerdir, (güneş, mum, akkor telli lamba, vb.) İkincil ışık kaynakları; birincil ışık kaynaklarından aldıkları ışığı yansıtarak ya da geçirerek ışık yayan nesnelerdir, (ay, atmosfer, pencere, duvar yüzeyi, vb.) Bir diğer sınıflandırma, ışık kaynaklarının geometrik biçimlerine göre yapılmaktadır.

TOPRAKLAMA EKİPMANLARI

Yüksek kalite çelikten, istenilen ebatta topraklama levhaları, sıcak daldırma galvaniz yöntemiyle üretilmektedir.

Temel Topraklama; En sağlıklı topraklama yöntemlerinden biridir. Binaların henüz inşaat aşamasında iken temel topraklamasına başlanması gerekir. Temel topraklama ürünlerinden olan levha elektrotları en az 1.5 mm bakır veya 3 mm sıcak daldırma galvaniz levha olmalıdır. Levhanın tek taraflı yüzü en az 0,5 m2 olacaktır. Tek levhanın direnci, istenilen değerden yüksek olduğunda iki veya daha çok levha paralel kullanılabilir. İki levha arasında yaklaşık 2 m'lik mesafe yeterlidir. Normal olarak 1m x 1 m' den büyük boyutta levha kullanılmamaktadır. Levhalar birbirine yakın konulacak ise bunlar yüzey yüzeye değil, kenar kenara konulmalıdır.

Müşterilerimize yüksek kalitede topraklama levhaları, sıcak daldırma galvaniz yöntemiyle üretilmektedir.

Topraklama sisteminde köşebent topraklama elektrotlarıda kullanılabilir. Topraklamada kullanılacak olan elektrot som bakır veya galvaniz kaplı çelik olmalıdır. Galvanizli çelik topraklama elektrodu sıcak daldırma galvaniz yöntemi ile çinko kaplanmış olup, galvaniz kalınlığı en az 70 mikron olmalıdır. Topraklama elektrotları toprak ile sürekli temasta bulunduğu için korozyona karşı dayanıklı malzemeden olmalıdır. Yani kullanılan elektrotlarda önemli olan korozyon direncidir. Bu direncin artırılması için yapılan galvaniz kaplamanın TS 914 EN ISO 1461 standardının belirttiği aralıklarda olmalıdır.Mal ve can güvenliği açısından çok önemli olan topraklama konusunda daha duyarlı davranarak ucuz ve basit çözümlerden kaçınılmalıdır.Ucuz ve hatalı topraklamanın sonuçlarının bedeli karşılanamayacak kadar ağır olabilir.Topraklama bir kez yapılan ve telafisi çok maliyetli bir uygu-lamadır.Bina inşaatında temel aşamasında iken topraklaması yapılması gerekmektedir. Bu İşlem temelde inşaat demirlerinin arasına döşenen sıcak daldırma galvanizli şeritler ile yapılır. Temel topraklamasında kullanılacak olan sıcak daldırma galvanizli topraklama şeritleri TS EN 50164-2 standardına uygun olarak üretimi yapılıp, minimum 50 mikron kaplama kalınlığına sahip olmalıdır.

Üretimi yapılan topraklama şeritlerinin üzerine her 4 metrede bir TSE logosu ve üretici firmanın markasının olması gerekmektedir. Topraklama şeritlerinin uzunlukları gerek kullanım kolaylığı ve gerekse bağlantı elemanı maliyetini aşağıya düşürmek için 40 ile 50 metre arasında olmalıdır.

OG ve YG tesislerinde her türlü çalışmalar aşağıdaki işlemlerden sonra yapılacaktır.

-    Tesislerin müsait olduğu hallerde, gerilim altında bulunan kısımlarına yaklaşılmasını yasaklayıcı levhalar konulmalıdır.

-    Üzerinde çalışılacak teçhizatı gerilimsiz bırakmak için önce kesiciler, sonra ayırıcılar açılmalıdır.-Tesisin güvenlik altına alınması amacıyla kesme cihazları ile kumanda tertibatı üzerine güvenlik kartları, ikaz ve ihbar levhaları konmalıdır.

-    Çalışma yerinde gerilim yokluğunun kontrolü, iletkenlerin her biri üzerinde neon lambalı gerilim kontrol stankası, yüksek gerilim dedektörü ve benzeri özel aletler yardımı ile yapılmalıdır.

-    Topraklama ve kısa devre yapma işlerinde izole eldivenler, baret, izole ayakkabı, izole halı veya izole tabure ile stankalar kullanılmalıdır.

-    Topraklama ayırıcı bıçaklarının hepsinin kapalı olması şarttır.

-    Çalışma yeri levhalar, bayraklar, flamalar, kordonlar, bariyerler vb. işaretlerle sınırlanmalıdır

.- İş emniyeti açısından emniyet kemeri, baret, iş ayakkabısı, iş eldiveni vb. koruyucu araç gereçler giyilmelidir. Ayrıca çalışma alanı izole halı, tabure vb. araç gereçlerle yalıtılmış olmalıdır.